Wnętrostwo oznacza brak jądra lub jąder w mosznie. Jest to wada rozwojowa polegająca na zatrzymaniu fizjologicznego zstępowania jądra z jamy brzusznej do moszny. Wnętrostwo można stwierdzić wówczas, kiedy po ukończeniu 1 roku życia chłopiec nie ma jądra lub obu jąder w worku mosznowym. Najczęściej choroba stwierdzana jest przez pediatrów i leczona przez urologów (chirurgów) dziecięcych, takie postępowanie daje największą szansę na zachowanie czynności generatywnej i hormonalnej jądra. Jeśli jednak brak jądra w mosznie zostanie we wczesnym dzieciństwie „przeoczony”, problem zauważa dopiero dorastający chłopak, a czasami dopiero dorosły mężczyzna. Jądro niezstąpione, rozpoznane w wieku dojrzałym nie ma żadnej funkcji generatywnej (plemnikotwórczej), pod tym względem jest uszkodzone, może jednak posiadać funkcję hormonalną, o ile wielkość jądra jest „przyzwoita”. Generalnie im wyżej na swojej drodze zstępowania zatrzymało się jądro i im później rozpoznana wada, tym funkcje jądra generatywne i hormonalne są gorsze. Z tego względu wyróżniamy wnętrostwo brzuszne i pachwinowe. Ponadto niezstąpione jądro bardziej narażone jest na rozwój nowotworu. O ile zstąpione jądro można w prosty sposób zbadać palpacyjnie, o tyle jądro niezstąpione, z większym ryzykiem nowotworowym pozostaje niebadalne w ten sposób. Podstawową metoda diagnostyczną, oprócz badania lekarskiego (fizykalnego) jest USG, które z dużą czułością potrafi zdiagnozować wnętrostwo pachwinowe. Niestety, wnętrostwo brzuszne nie da się zdiagnozować metodami nieinwazyjnymi (USG, CT, NMR), oczywiście jeśli widać w USG jądro „brzuszne” to takie rozpoznanie można postawić, problem z wnętrostwem, gdzie niezstąpionego jądra nie widać ani w brzuchu, ani w pachwinie. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi laparoskopia, która oprócz możliwości diagnostycznych (wnętrostwo brzuszne lub wrodzony brak jądra) pozwala jednocześnie na leczenie wnętrostwa, najczęściej na usunięcie jądra niezstąpionego.

• 1 – Diagnostyczna laparoskopia wnętrostwa – wrodzony brak jądra prawego (J. Możdżyński, A. Białeta)

• 2 – Diagnostyczno-lecznicza laparoskopia wnętrostwa – orchidektomia jądra brzusznego po prawej stronie (P. Kalinowski, A. Białeta)